Szczepienia przeciwko COVID-19 – czy zaszczepienie się przez pracownika może być podstawą przyznania benefitów od pracodawcy?

Akcja szczepień przeciw COVID-19 trwa. Osoby chętne do wykonania szczepienia mogą m.in. zaszczepić się bezpośrednio w ramach Narodowego Programu Szczepień, jak również skorzystać z możliwości zaszczepienia się w zakładzie pracy (jeżeli pracodawca przystąpił do Narodowego Programu Szczepień).

 

W tym momencie istotnym dokumentem, który reguluję omawianą kwestię, są wytyczne dotyczące organizacji i realizacji szczepień w zakładach pracy opracowane przez m.in. zespół KPRM i Ministerstwa Zdrowia. We wskazanych wytycznych podkreślono, że pracodawca odpowiada m.in. za: „nawiązanie współpracy z podmiotem leczniczym, który przeprowadzi szczepienia, zebranie listy zatrudnionych pracowników chętnych do szczepienia oraz oświadczeń o zgodzie na przetwarzanie danych osobowych, a także prawidłowe wypełnienie formularza zgłoszeniowego (równoznaczne z gotowością do zaszczepienia zgłoszonych pracowników)”. Pamiętajmy jednak, że wytyczne te nie mają charakteru wiążących przepisów prawa.

 

Pracodawca nawiązując współpracę z podmiotem leczniczym już na etapie zawierania umowy powinien klarownie ustalić zasady przetwarzania danych osobowych pracowników. Podmiot leczniczy bez wątpienia będzie oddzielnym administratorem danych osób, które zdecydują się na szczepienia. To na nim będzie spoczywać obowiązek przeprowadzenie kwalifikacji do szczepienia, ich wykonanie, a przede wszystkim sporządzenie dokumentacji medycznej oraz wystawienie kart szczepień.

 

Jak wskazują wytyczne, po nawiązaniu współpracy z podmiotem leczniczym i podaniu przybliżonej liczby chętnych do zaszczepienia (nie ma tutaj potrzeby podawania jakichkolwiek danych osobowych), pracodawca odpowiada także za zapewnienie odpowiednich warunków bezpieczeństwa, w przypadku wykonywania szczepień w zakładzie pracy oraz pokrycie dodatkowych kosztów, które powstaną przy organizacji szczepień. W żadnym z tych wypadków dane osobowe nie będą pracodawcy potrzebne.

 

Pracodawcy mają świadomość zagrożeń, które niesie za sobą duża ilość zachorowań na COVID-19 w zakładzie pracy, związanych z ryzykiem dużej absencji pracowników, obowiązkiem zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy oraz koniecznością ochrony pracowników, którzy z uwagi na przeciwskazania medyczne nie mogą poddać się szczepieniom. Właśnie z tych względów, rozważają oni różne formy promowania szczepień wśród swoich pracowników.

 

Szczepienie przeciw COVID-19 ma obecnie dobrowolny charakter – szczepionki na Sars-Cov-2 nie znajdują się na liście szczepień obowiązkowych. Pracodawcom zależy jednak na uzyskaniu odporności zbiorowej załogi i ochrona pracowników przed zakażeniem, szczególnie jeżeli forma pracy wymaga styczności z dużą liczbą innych osób, i zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.

 

Przedsiębiorstwa rozważają różne formy nagradzania pracowników za odpowiedzialne podejście i fakt zaszczepienia się przeciw COVID-19, obejmujące m.in. przyznawanie dodatkowych uprawnień albo możliwość wzięcia udziału w konkursach lub loteriach z nagrodami, dla pracowników, którzy zdecydowali się zaszczepić oraz przekazali taką informację pracodawcy.

 

W odpowiedzi na praktyczną potrzebę przedsiębiorców, motywacją ewentualnych dodatkowych benefitów jest przecież bezpieczeństwo pracowników oraz stabilny biznes, pojawiły się głosy sceptyczne – kwestionujące możliwość takich działań pracodawców, związane z ryzykiem uznania, że promowanie wśród pracowników szczepień przeciw COVID-19 może m.in. stanowić formę nierównego traktowania lub być naruszeniem przepisów o ochronie danych osobowych.

 

Odpowiednie uregulowanie w zakładzie pracy sposobów promowania szczepienia się przez pracowników, może ograniczyć ewentualne ryzyka dla pracodawcy do akceptowalnego poziomu. W takim przypadku korzyści wynikające z osiągnięcia odporności zbiorowej w skali przedsiębiorstwa mogą przeważyć i stanowić podstawę do podjęcia decyzji o wprowadzeniu np. programu benefitowego.

 

Na co zwrócić uwagę?

Dane o zaszczepieniu przeciwko COVID-19 stanowią informacje dotyczące zdrowia, a zatem jest to szczególna kategoria danych z art. 9 ust. 1 RODO. Ich przetwarzanie jest co do zasady zabronione, chyba że administrator może powołać się na wyjątek z art. 9 ust.2 RODO. Pracodawcy rozważający wprowadzenie programu benefitowego powinni więc w szczególności zwrócić uwagę na dobrowolność przystąpienia do programu oraz przekazywanie informacji o fakcie zaszczepienia się wyłącznie z inicjatywy pracownika.

 

Zakres i czas posiadania przez pracodawcę danych o zaszczepieniu się powinien być restrykcyjnie ograniczony. Ewentualne niewzięcie udziału w programie benefitowym nie powinno wiązać się z żadnymi negatywnymi konsekwencjami dla pracowników. Rodzaj i forma przyznawanych benefitów nie mogą wiązać się z nierównym traktowaniem w zatrudnieniu, choćby w kontekście wysokości wynagrodzenia za pracę.

 

Nasze doświadczenia pokazują także, że promowanie akcji szczepień wśród pracowników jest skuteczne, gdy działania edukacyjne prowadzone są wspólnie i w porozumieniu z organizacjami związkowymi działającymi u pracodawcy. Mogą one spowodować chęć zaszczepienia u większej ilości pracowników.

 

źródło: strona internetowa gov.pl Szczepienia w zakładach pracy – Szczepienie przeciwko COVID-19 – Portal Gov.pl (www.gov.pl)