W DU z dnia 03 września 2021r. poz. 1621 opublikowano ustawę z dnia 24 czerwca 2021 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw.  Nowela wprowadza zmiany m.in. do ustawy zasiłkowej i ustawy wypadkowej, które wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2022 r., z wyjątkami, które wejdą w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Ustawa m.in. wprowadza następujące zmiany:

• W aktualnym stanie prawnym nową podstawę wymiaru świadczeń chorobowych ustala się, gdy między okresami pobierania zasiłków (tego samego, jak i innego rodzaju) wystąpiła przerwa trwająca co najmniej 3 miesiące kalendarzowe (art. 43 ustawy zasiłkowej). Jeśli więc przerwy w pobieraniu przez pracownika świadczeń chorobowych są krótsze niż 3 miesiące kalendarzowe, to raz ustalona podstawa wymiaru nie ulega zmianie (o ile nie zachodzą inne okoliczności powodujące ponowne jej ustalenie, np. zmiana wymiaru czasu pracy). Nowela zmienia brzmienie art. 43 ustawy zasiłkowej. Po zmianie nie będzie ustalało się na nowo podstawy wymiaru zasiłku, jeżeli między okresami pobierania zasiłków zarówno tego samego, jak i innego rodzaju nie było przerwy albo była ona krótsza niż miesiąc kalendarzowy

• W aktualnym stanie prawnym ubezpieczony, który stanie się niezdolny do pracy z powodu choroby (lub niemożności wykonywania pracy z przyczyn określonych w art. 6 ust. 2 ustawy zasiłkowej, tj. np. wskutek poddania się obowiązkowi kwarantanny lub izolacji) może korzystać z zasiłku chorobowego przez okres nie dłuższy niż 182 dni. Niezdolność do pracy przypadająca w czasie ciąży lub spowodowana gruźlicą uprawnia do wypłaty zasiłku przez okres do 270 dni. Okres zasiłkowy w podanym wymiarze obowiązuje zarówno w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego (stosunku pracy), jak i po jego ustaniu. Tak wynika z art. 8 ustawy zasiłkowej. Nowela dotychczasową treść powołanego przepisu oznacza jako ust. 1 i dodaje ust. 2, w myśl którego za okres niezdolności do pracy lub niemożności wykonywania pracy z przyczyn określonych w art. 6 ust. 2 ustawy zasiłkowej przypadający po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego zasiłek chorobowy ma przysługiwać nie dłużej niż przez 91 dni.

Zgodnie z art. 9 ustawy zasiłkowej, do okresu zasiłkowego (w wymiarze odpowiednio 182 lub 270 dni) wlicza się:

• wszystkie okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy, jak również okresy niemożności wykonywania pracy z przyczyn określonych w art. 6 ust. 2 ustawy zasiłkowej (ust. 1),
• okresy poprzedniej niezdolności do pracy, spowodowanej tą samą chorobą, jeżeli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni (ust. 2).

W świetle powyższego, przerwa w niezdolności do pracy, choćby jednodniowa, po której pracownik stanie się niezdolny do pracy z powodu innej choroby, pozwala na wypłatę zasiłku chorobowego w nowym okresie zasiłkowym. Z kolei gdy niezdolności do pracy zostaną spowodowane tą samą chorobą, nowy okres zasiłkowy może zostać otwarty, gdy przerwa między nimi wyniesie co najmniej 61 dni. Nowela zakłada zmianę brzmienia ust. 2 w art. 9 ustawy zasiłkowej. Do okresu zasiłkowego mają być wliczane okresy poprzednich niezdolności do pracy, jeżeli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni. Nie będzie miało znaczenia, czy po przerwie trwającej do 60 dni pracownik stanie się niezdolny do pracy z powodu tej samej, czy też innej choroby. Do okresu zasiłkowego nie będą jednak wliczane okresy niezdolności do pracy przypadające przed przerwą nie dłuższą niż 60 dni, jeżeli po przerwie niezdolność do pracy wystąpi w trakcie ciąży.

Uwaga: z dniem 18 września 2021r. weszły w życie nowe przepisy dot. zwrotu nienależnie pobranych świadczeń. I tak m.in.:

• Zgodnie z art. 84 ust. 1 ustawy o sus, osoba, która pobrała nienależne świadczenie z ubezpieczeń społecznych, jest obowiązana do jego zwrotu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego, z zastrzeżeniem ust. 11 (dotyczącego zwrotu bez odsetek w sytuacji określonej w tym przepisie). Nowela od 18 września 2021 r.dodaje do ust. 1 omawianego przepisu zdanie drugie, zgodnie z którym odsetki są naliczane od dnia następującego po dniu wypłaty świadczenia do dnia spłaty.

Nowela rozszerza katalog świadczeń uznanych za nienależnie pobrane, dodając do niego świadczenia z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej chorobą z ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego, co do których stwierdzono, że w okresie ich pobierania świadczeniobiorca wykonywał w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystywał zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia (nowy pkt 3 w art. 84 ust. 2 ustawy o sus). Jak wyjaśniał projektodawca, doprecyzowanie art. 84 ust. 2 ustawy o sus jest: „(…) niezbędne w związku z brakiem jednolitej linii orzeczniczej na poziomie Sądów w odniesieniu do nienależnie pobranego świadczenia. (…)”.