Na stronach Kancelarii Prezesa Rady Ministrów pod linkiem https://www.gov.pl/web/premier/projekt-ustawy-o-pomocy-obywatelom-ukrainy-w-zwiazku-z-konfliktem-zbrojnym-na-terytorium-tego-panstwa pojawiły się założenia ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa.

Zgodnie publikacją, „projekt ustawy ma na celu stworzenie szczególnej regulacji prawnej zapewniającej doraźną podstawę prawną do legalnego pobytu cudzoziemcom, w szczególności posiadającym obywatelstwo Ukrainy, którzy w wyniku działań wojennych zostali zmuszeni do opuszczenia swojego kraju pochodzenia i wjechali, posiadając stosowne uprawnienie wjazdowe, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej”.

Projekt ustawy określa m.in.:

• szczególne zasady zalegalizowania pobytu obywateli Ukrainy, którzy wjechali na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bezpośrednio z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa;
• szczególne zasady powierzenia pracy obywatelom Ukrainy, przebywającym legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
• szczególne zasady przedłużania okresów legalnego pobytu obywateli Ukrainy oraz wydanych im przez organy polskie dokumentów dotyczących uprawnień w zakresie wjazdu i pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
• szczególne regulacje dotyczące kształcenia, wychowania i opieki dzieci i uczniów będących Obywatelami Ukrainy, w tym wsparcia jednostek samorządu terytorialnego w realizacji dodatkowych zadań oświatowych w tym zakresie.

Projekt ustawy przewiduje ustanowienie szczególnej podstawy prawnej dla uznania za legalny pobytu konkretnej grupy cudzoziemców w okresie 18 miesięcy od wjazdu na terytorium Polski. Rozwiązaniami ustawy objęci będą nie tylko obywatele Ukrainy, ale także osoby posiadające obywatelstwo inne niż ukraińskie lub bezpaństwowcy zamieszkujący na stałe na terytorium Ukrainy, którzy wjechali do Polski bezpośrednio z terytorium Ukrainy, w związku z prowadzonymi tam działaniami wojennymi. Przepisy mają dotyczyć wszystkich tych, którzy przekroczyli granicę z Ukrainą od 24 lutego 2022 r. do dnia określonego w późniejszym rozporządzeniu Rady Ministrów.

Jedynym potwierdzeniem będzie stempel w paszporcie z datą przybycia na terytorium RP lub innym dokumencie podróży jaki dana osoba przy sobie miała.

Procedura ta będzie dotyczyła jedynie cudzoziemców, którzy zadeklarują, że chcą pozostać w Polsce. Projektowane regulacje prawne nakładają na cudzoziemca obowiązek wystąpienia do organu Straży Granicznej z wnioskiem o umieszczenie odcisku stempla lub wydanie zaświadczenia nie później niż w terminie 30 dni następujących po okresie legalnego pobytu na terytorium RP wynikającego z posiadanego dokumentu, który posłużył do wjazdu na terytorium Polski, lub po okresie pobytu na tym terytorium, na który komendant placówki Straży Granicznej zezwolił na podstawie art. 32 ust. 1 ustawy o cudzoziemcach.

Odcisk stempla nie będzie uprawniał do przekraczania zarówno granic zewnętrznych, jak i wewnętrznych strefy Schengen. Projekt ustawy przewiduje, iż Komendant Główny Straży Granicznej będzie prowadził w systemie teleinformatycznym Straży Granicznej rejestr cudzoziemców, którym w dokumentach podróży umieszczono odcisk stempla lub wydano zaświadczenie.

W projekcie specustawy wprowadzone zostanie rozwiązanie, które umożliwi swobodny dostęp do polskiego rynku pracy obywatelom Ukrainy, których pobyt został uznany za legalny. Aby z niego skorzystać, podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi jest obowiązany w terminie 7 dni od dnia podjęcia pracy przez cudzoziemca powiadomić za pośrednictwem systemu teleinformatycznego – praca.gov.pl właściwy urząd pracy o powierzeniu pracy temu cudzoziemcowi na okres do 24 miesięcy.

Niewypełnienie tych warunków będzie oznaczać brak możliwości wykonywania pracy bez zezwolenia na pracę.

W projekcie ustawy proponuje się, aby uciekający przed wojną byli uprawnieni do wsparcia z zakresu świadczeń rodzinnych, świadczenia wychowawczego, świadczeń z funduszu alimentacyjnego, rodzinnego kapitału opiekuńczego oraz świadczenia dobry start, na analogicznych zasadach, jakie obecnie dotyczą cudzoziemców. Zgodnie projektowanymi przepisami powyższe świadczenia przysługiwałyby tym osobom po spełnieniu odpowiednich warunków i kryteriów uregulowanych w ustawach i rozporządzeniach, regulujących te świadczenia.