Z dniem 01 października 2017r. wejdzie w życie ustawa z dnia 16 listopada 2016r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS oraz niektórych innych ustaw (DzU z 2017r. poz. 38), dalej ustawa 2016. Ustawa ta przywróciła powszechny wiek emerytalny obowiązujący do 31 grudnia 2012r., czyli dla mężczyzn będzie on wynosił 65 lat, a dla kobiet 60 lat.

 

Praktyczne stosowanie art. 39 Kodeksu pracy (dot. ochrony przedemerytalnej pracowników) począwszy od dnia 01 października 2017r. wynika z przepisów przejściowych, czyli zasadniczo z art. 28 oraz 29 powołanej ustawy:

 

Art. 28. Pracownicy, którzy w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy są objęci ochroną stosunku pracy wynikającą z art. 39 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2016 r. poz. 1666, 2138 i 2255), lub osoby, które byłyby objęte taką ochroną, jeżeli w tym dniu pozostawałyby w stosunku pracy, od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy korzystają z ochrony stosunku pracy, o którym mowa w tym przepisie, do osiągnięcia wieku emerytalnego wynikającego z przepisów ustawy zmienianej w art. 1 niniejszej ustawy w dotychczasowym brzmieniu.

 

 Art. 29. 1. Pracownicy, którzy w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy nie są objęci ochroną stosunku pracy wynikającą z art. 39 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy i osiągną wiek emerytalny wynoszący dla kobiet 60 lat i dla mężczyzn 65 lat przed upływem 4 lat od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, podlegają ochronie stosunku pracy, o której mowa w tym przepisie, przez okres 4 lat, licząc od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, także wówczas, gdy upływ tego okresu przypadnie po osiągnięciu wieku 60 lat przez kobiety i wieku 65 lat przez mężczyzn.

2. Osoby, które w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy nie są pracownikami i które osiągną wiek emerytalny wynoszący dla kobiet 60 lat i dla mężczyzn 65 lat przed upływem 4 lat od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, podlegają ochronie stosunku pracy wynikającej z art. 39 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy przez okres 4 lat, licząc od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, także wówczas, gdy upływ tego okresu przypadnie po osiągnięciu wieku 60 lat przez kobiety i wieku 65 lat przez mężczyzn.

 

A zatem  sposób obliczania okresu ochronnego danego pracownika będzie uzależniony od tego, jak jego uprawnienia emerytalne są umiejscowione na osi czasu względem tej daty. Zasadniczo można wyróżnić trzy główne rodzaje sytuacji, w których znajdą się pracownicy:

 

Pierwszą grupą będą pracownicy, których ochrona przedemerytalna (w świetle obecnie obowiązujących przepisów ustawy z dnia 11 maja 2012r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS oraz niektórych innych ustaw DzU z 2012r. poz. 637, dalej ustawa 2012) rozpocznie się jeszcze przed dniem 01 października 2017r. i będzie nadal trwała w tym dniu.

 

Zgodnie z art. 28 ustawy 2016, ochrona tych osób będzie trwała aż do osiągnięcia wieku emerytalnego określonego w zapisach ustawy 2012 (czyli wydłużonego wieku emerytalnego), co będzie prowadziło do sytuacji, że pracownicy ci będą podlegać ochronie przed wypowiedzeniem umowy o pracę jeszcze przez jakiś czas po nabyciu prawa do emerytury zgodnie z przepisami ustawy 2016 (czyli 60/65 lat). Pracodawcy będą mieć zatem de facto do czynienia z pracującymi emerytami, których etat będzie w dalszym ciągu podlegał ochronie – pomimo że pracownik osiągnął już powszechny wiek emerytalny.

 

Drugą grupą będą pracownicy, którzy w dniu 01 października 2017r. nie będą objęci ochroną przedemerytalną wg przepisów ustawy 2012, ale wiek emerytalny wg przepisów ustawy 2016 (czyli 60/65) osiągną przed upływem 4 lat od tego dnia, czyli do 01 października 2021r.

 

Dotyczy to kobiet urodzonych w przedziale od 02 lipca 1959r. do 30 września 1961r. oraz mężczyzn urodzonych w przedziale od 02 października 1954r. do 30 września 1956r.

 

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy 2016, ochrona tych osób będzie trwała od 01 października 2017r. do 01 października 2021. Również i w tej sytuacji będzie to prowadziło do sytuacji, że pracownicy będą podlegać ochronie przed wypowiedzeniem umowy o pracę jeszcze przez jakiś czas po nabyciu prawa do emerytury zgodnie z przepisami ustawy 2016 (czyli 60/65 lat). Pracodawcy będą mieć zatem de facto do czynienia z pracującymi emerytami, których etat będzie w dalszym ciągu podlegał ochronie – pomimo że pracownik osiągnął już powszechny wiek emerytalny.

 

Trzecią grupą będą pracownicy, którzy powszechny wiek emerytalny zgodnie z przepisami ustawy 2016 (czyli 60/65) osiągną po 01 października 2021r. Przepisy przejściowe nie odnoszą się wprost do tej sytuacji, co oznacza, że kodeksowe przepisy o ochronie przedemerytalnej będą miały do nich zastosowanie bez żadnych modyfikacji.

 

Tacy pracownicy co do zasady będą objęci ochroną przedemerytalną na 4 lata przed ukończeniem 60 roku życia – w przypadku kobiet oraz 65 roku życia – w przypadku mężczyzn.

 

Uwaga: wymienione przepisy przejściowe mają odpowiednie zastosowanie w przypadku:

1. osób, które byłyby objęte taką ochroną, jeżeli w tym dniu pozostawałyby w stosunku pracy (art. 28)
2. osób, które w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy nie są pracownikami i które osiągną wiek emerytalny wynoszący dla kobiet 60 lat i dla mężczyzn 65 lat przed upływem 4 lat od dnia 01.10.2017r. (art. 29 ust. 2)